28 Eylül 2021 tarihli Resmî Gazete’de, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından, Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği (“Yönetmelik”) yayımlanmıştır.

Bu yönetmelik ile, 03/08/2013 tarihli ve 28727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmış bulunmaktadır.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 25., 28., 47., 94., 95.ve geçici 4. maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanan Yönetmelikte maluliyet, çalışma gücü kaybı ve erken yaşlanma durumlarının tespiti ve bu tespitlerde esas alınacak sağlık kurulu raporlarına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektir.

Eski yönetmelikten farklı olarak, maluliyetin tespitinde sistematik değişikliğine gidildiği görülmektedir. Mülga yönetmeliğin Tanımlar başlıklı 4. maddesinin k bendinde tanımlanan maluliyet kavramında maluliyet tespitine esas %60 oranının, yeni yönetmeliğin a, e ve k bentlerinde üç aşamalı olarak, Hafif-Orta-Ağır düzeyde çalışma gücü kaybı şeklinde tanımlandığı görülmektedir.

Bu doğrultuda:

  • %40-49 hafif düzeyde çalışma gücü kaybı,
  • %50-59 orta düzeyde çalışma gücü kaybı,
  • %60 ve üzeri ise ağır düzeyde çalışma gücü kaybı olarak değerlendirilecektir. Ayrıca ağır düzeyde çalışma gücü kayıplarının tespitinde Yönetmelik’in ekinde yer alan “Hastalık Listesi” esas alınacaktır ve bu listeye göre karar verilecektir.

Sigortalının “Malul” sayılması için yönetmelikte sayılan hallerin var olması gerekmektedir. Buna göre sigortalılık süresi içinde;

  1.  Hastalık listesinde belirtilen hastalıkların meydana geldiği,
  2. Eski ve çalışmaya engel olmayan bir hastalığın, hastalık listesinde belirtilen seviyelere yükseldiği,
  3. Çalışma gücünü ağır düzeyde kaybetmiş haliyle ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı ancak daha sonra ortaya çıkan farklı bir hastalık nedeniyle çalışma gücünü ağır düzeyde kaybettiği,

Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılır.

Bununla birlikte sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma gücünü ağır düzeyde veya vazifesini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse, sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamaz. Ayrıca belirtilmelidir ki listede sayılan hastalık ya da engel hallerinden birden fazlasının kişide bulunması halinde en ağır hastalık  ya da engel durumu dikkate alınacaktır.

Sigortalının hak sahibi veya bakmakla yükümlü olduğu çocuk listede bulunan hastalıklardan kaynaklı çalışma gücünü ağır düzeyde kaybettiği hallerde hak sahibi ya da çocuk malul sayılır.

Yönetmelikte sayılan ilgili branşlarca düzenlenen raporlar ile dikkat, algı, bellek, kavrama ve soyutlama gibi işlevlerin kaybı olan bilişsel yaşlanma ile fizyolojik ve psikolojik yaşlanma hali tayin ve tespit edilenler 55 yaşını doldurmuş olmaları halinde erken yaşlanmış kabul edilerek  yönetmelikte sayılan hükümlerden faydalanabilirler.

Malullük tespiti için gerekli raporu vermeye yetkili kurumlar Yönetmelikte;

– Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkilendirilmiş devlet hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri,

– Devlet üniversite hastaneleri,

– Belgelenmesi kaydıyla, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hastaneler dışında kalan yataklı sağlık hizmeti sunucularının yoğun bakımında tedavisi devam eden ve başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyanlar için yatmakta olduğu hastaneler,

olarak sayılmıştır. Bununla birlikte sayılan kurumlarda bulunan rapor vermeye yetkili kurulun en az 7 daimî üyeden oluşacağı ve kurulda kimlerin bulunacağı da sayılmıştır.

İlgili yönetmelik’in tamamına buradan ulaşabilirsiniz.