Kişisel Verileri Koruma Kurumu (“Kurum”) tarafından son zamanlarda ortaya çıkan sahte içeriklere (Deepfake) ilişkin bir bilgi notu yayımlanmıştır. Bilgi notunda Deepfake’in tanımına, ne için kullanıldığına, kişisel veriler açısından oluşturduğu tehditlere, nasıl tespit edilebileceğine ve Deepfake teknolojisine karşı kişilerin ve kurumların neler yapabileceğine ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
Bilgi notu’nda yer alan önemli hususlar aşağıda kısaca özetlenmiştir:
Deepfake Nedir?
Bilgi notunda Deepfake; insanların yüz, hareket ve seslerini gerçeğe uygun taklit edecek şekilde fotoğraf, video ve seslerinin kullanılması yolu olarak tanımlanmıştır.
Sinemadan mizaha ve siyasi itibarsızlaştırmaya kadar birçok alanda kullanılan bu yol ile geniş kapsamlı infialler yaratılabilmektedir.
Deepfake Neden Tehlikelidir?
Bu teknoloji ile insanların kişisel verileri çeşitli metotlar ile manipüle edilmektedir. Bu sürecin sonunda ise var olmayan kişisel veriler ortaya çıkarılabilmekte ve bu veriler üzerinden hem toplum hem de kişiler yanlış yönlendirilip manipüle edilebilmektedir.
Deepfake teknolojisi ile çok çeşitli suçlar da işlenebildiğine değinen bilgi notu en başta bu teknoloji kullanılarak halka mal olmuş insanların verileri ile dolandırıcılık faaliyetleri yürütülmekte olduğunu ve bundan çıkar elde ettiklerini ifade etmektedir.
Teknolojik anlamda dezavantajlı konumda bulunan birçok insan bu yol ile zarara uğratıldığını da değinen kurum bunlara küçük yaştaki çocuklar, yaşlı ve engelli insanlar örnek olarak vermektedir.
Deepfake Nasıl Tespit Edilebilir?
Bilgi notuna göre bir içeriğin Deepfake olup olmadığı aşağıdaki sorularla tespit edilebilmesi mümkündür:
- İçerikteki kişinin doğal olmayan göz hareketleri var mı veya göz kırpıyor mu?
- İçerikteki yüz pürüzsüz veya çok kırışık görünüyor mu?
- İçerikteki kişide gözlük varsa gözlükte parlama var mı ya da kişi hareket ettiğinde parlamanın açısı değişiyor mu?
- İçerikteki kişinin baş ve vücutu birbiriyle uyumsuz ya da donuk mu?
- İçerikteki kişinin saçlarındaki tutamlar birbiriyle uyumlu mu?
- İçerikteki tüm dişlerin ana hatları var mı?
- İçerik yavaşlatıldığında doğal olmayan görüntüler ortaya çıkıyor mu?
- İçerikteki kişiye bir soru sorulduğunda mantıklı cevaplar verebiliyor mu?
- İçerikteki kişinin sözleri ile yüz ifadesi aynı duyguyu yansıtıyor mu?
- İçerikteki kişinin ses tonunda robotik bir ifade var mı?
Gibi yollar gösterilebilir.
Deepfake Tehdidine Karşı Ne Yapılabilir?
- Bilgi notunda Deepfake içerikleri nedeni ile doğacak zararı önlemek için en önemli görevin gerçek kişilere düştüğünün altı çizilerek Deepfake içeriklerin daha çok yüz ve ses verisi kullanılarak oluşturulması nedeni gibi bu gibi verilerin sosyal medya paylaşımlarında hassasiyet göstermeleri tavsiye edilmiştir.
- Diğer yandan Deepfake uygulamaların herkes tarafından ücreti ya da ücretsiz olarak kolaylıkla kullanılmasının önüne geçilebilmesi için kullanım alanının daraltılması ya da kullanıcıların kullanım amaçlarının kontrol edilmesi tavsiye edilmektedir.
- Bu gibi tehditler için kurumların siber güvenliklerinin etkili bir şekilde çalışması ve iletişim kanalları ile insan kaynakları departmanlarının bağlantısının sağlanması tavsiye edilmektedir.
- Kurum bunların yanında bu teknolojiyle başa çıkma konusunda da teknolojinin kullanılması gerektiğini ifade ederken, Deepfake teknolojisi ile kişisel verilerin kullanılmasını engelleyecek anti-deepfake yazılımlarının geliştirilmesi gerektiğini de tavsiye etmektedir.
İlgili bilgi notuna buradan ulaşabilirsiniz.
