Özel istihdam büroları ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler, çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına aracılık etme hizmetleri sunarak iş arayanların elverişli oldukları işlere yerleştirilmelerini sağlamaktadırlar.

4904 sayılı Kanun’un 17. maddesi ve devam eden maddeler kapsamında özel istihdam bürolarının kuruluşu ve faaliyetlerinin devamlılığı Türkiye İş Kurumunun iznine tabidir.

Yine 4857 sayılı Kanun’un 7’nci maddesinde özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulmasının Türkiye İş Kurumunca izin verilen özel istihdam bürosunun bir işverenle geçici işçi sağlama sözleşmesi yaparak bir işçisini geçici olarak bu işverene devri ile gerçekleşebileceği öngörülmüştür.

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğünün 22.11.2023 tarihinde geçici iş ilişkisi mevzuatına aykırı işlem yapılmasına dair Genel Yazısı yayımlanmıştır.

Bu kapsamda Genel Yazı’ da aşağıdaki hususlara yer verilmiştir.

a) Düzenlemelere uygun geçici iş ilişkisi kurulmadığının tespitinin sonucu olarak özel istihdam büroları ile bunlardan hizmet alan işverenlikler arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulmayacağı,

b) Genel Yazı ’da özel istihdam büroları ile hizmet verdikleri kişiler arasında kurulan geçici iş ilişkisinin mevzuata uygun kurulmaması halinde özel istihdam büroları tarafından bildirimi yapılan sigortalıların bunlardan hizmet alan kişilerin sigortalısı olarak sayılması gerektiği,

c) Özel istihdam bürolarının denetimleri Bakanlık tarafından atanan iş müfettişlerince yapılacağı,

d) Özel istihdam bürosu ile hizmet aldıkları kişiler arasında kurulan geçici iş ilişkisinin düzenlemelere uygun kurulmadığının İş Müfettişleri tarafından düzenlenen raporlar ile ortaya konması ve söz konusu raporlarda özel istihdam bürosu ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından bildirimi yapılan sigortalıların bunlardan hizmet alan gerçek ve tüzel kişilerin sigortalısı olarak sayılması halinde; çalışmaların fiili olması, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin Ek-7’nci maddesinde belirtilen hal ve durumlara ilişkin haksız menfaat tespit edilmemesi dolayısıyla irat kaydedilecek bir durum olmaması ve çalışmaları fiili olduğu tespit edilen sigortalıların prime esas kazanç ve günde değişiklik olmaması kaydıyla,

  • Özel istihdam büroları tarafından yasal süreler dahilinde yerine getirilen yükümlülükler için sigortalıların aktarıldığı işyerine idari para cezası, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmayacağı,
  • Özel istihdam bürolarına ödenen hizmet bedeli ile hizmet satın alan kişiler tarafından dolaylı olarak sigorta primleri de ödendiği için sigortalı hizmetleri ile bu hizmetlere ilişkin tahsilatların hizmet alan kişiler adına tescilli veya tescil edilecek işyerine aktarımının yapılması ve aktarılan tahsilat tutarlarına ilişkin olarak 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca prim iade işleminin yapılmayacağı,

e) Özel istihdam bürosuna ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için oluşan sigorta prim tahakkuklarının bu hizmetler karşılığı yapılan tahsilatlardan fazla olması veya işverene ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmesi gereken bir durumun ortaya çıkması nedeniyle borç çıkması hallerinde, yasal olarak ödeme yapılması gereken son tarihten ödemenin yapıldığı tarihe kadar gecikme cezası ve gecikme zammı hesaplanacağı,

f) Özel istihdam bürolarından veya ve özel istihdam bürosu gibi hareket eden gerçek ve tüzel kişilerden hizmet alanlara ait dosyaya hizmet aktarımı yapılan sigortalılar için yukarıda açıklanan sebepler ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmesi gereken bir durum olması halinde ayrıca düzenlenen ek aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi için idari para cezası uygulanacağı,

ifade edilmiş olup, ilgili Genel Yazı ’ya buradan ulaşabilirsiniz.