8. YARGI PAKETİ RESMÎ GAZETE’ DE YAYIMLANDI

8. Yargı Paketi olarak bilinen Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7499 Numaralı Kanun 12.03.2024 tarihinde Resmî Gazete’ de yayımlandı.

Yayımlanan kanun ile yapılan değişiklikler ve getirilen yenilikler aşağıda kısaca özetlenmiştir:

2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• İcra ve İflas Kanunu’nun müddetlerin başlaması ve bitmesini düzenleyen 19 uncu maddesinin ikinci fıkrasına 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girmek üzere “Müddet, hafta olarak belirlenmiş ise başladığı güne son hafta içindeki karşılık gelen günde biter.” Cümlesi eklenmiştir. Buna göre süre hafta olarak belirlenmiş ise başladığı güne son hafta içindeki karşılık gelen günde bitecektir.

• 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 309. maddesi kapsamındaki istinaf ve temyiz süreleri 01.06.2024 tarihinde yürürlüğe girmek üzere on günden iki haftaya çıkarılmıştır. Buna göre; tasdik veya ret kararına karşı borçlu ve tasdik duruşması sırasında itirazda bulunmuş olan alacaklılar tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde istinaf yoluna, istinaf incelemesi üzerine verilen karara karşı da tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurabilecektir.

• Bölge Adliye Mahkemeleri Hukuk Daireleri tarafından verilen kararlarda temyiz sınırı 58.800,00 TL olarak belirlenmiştir.

4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun kısıtlanma hallerini düzenleyen maddelerinde değişikliklere gidilmiştir.
• Yapılan değişiklikle Türk Medeni Kanun 407. Maddesinde düzenlenen doğrudan ceza infaz kurumunda bulunma hali kısıtlanma nedeni olmaktan çıkarılmıştır. Buna göre;
  • Kesinleşmiş hapis cezasının infazı amacıyla ceza infaz kurumunda bulunan ergin bir kişi, isteği üzerine kısıtlanır veya kendisine kayyım atanır.
  • Toplam beş yıl veya daha fazla kesinleşmiş hapis cezasının infazı amacıyla ceza infaz kurumunda bulunan ergin bir kişi, isteği bulunmasa dahi kişiliğinin veya malvarlığının korunması bakımından gerekli görülmesi hâlinde kısıtlanabilir.
  • Kısıtlama kararı verilmeden önce Vesayet Makamı tarafından hükümlü dinlenmek zorundadır.

• 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 409’uncu maddesinde yapılan değişikliğe göre, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle kısıtlamaya karar verilebilmesi için resmi sağlık kurulu raporunun tanzimi için gereklilik bulunması halinde Kanun’un 436. madde hükmü uygulanacaktır.

• 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 436’ncı maddesinde yapılan değişikliğe göre, resmi sağlık kurulu raporunun alınabilmesini temin amacıyla kişinin vücudundan kan veya benzeri biyolojik örneklerle kıl, tükürük, tırnak gibi örnekler alınabilecektir.

• 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 471’inci maddesinde yapılan değişikliğe göre;

• Toplam beş yıldan az olan hapis cezasının infazına bağlı olarak verilen kısıtlama kararları bakımından kişinin isteminin bulunması,
• Toplam beş yıl veya daha fazla kesinleşmiş hapis cezasının infazına bağlı olarak verilen kısıtlama kararları bakımından kişinin talebi üzerine kişiliğinin veya malvarlığının korunması sebebinin ortadan kalkması.”

Halinde hapis hâlinin devamı süresince vesayeti sona erdirilebilecektir.

Söz konusu değişiklikler Kanunun yayım tarihinde yani 12.03.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 5237 sayılı Ceza Kanunu’nun 314’üncü maddesinde yapılan değişiklikle örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme fiilinin örgüt adına suç işleyen kişi hakkında hem örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemesi hem de işlediği fiilin oluşturduğu suç nedeniyle ceza verilecektir. Yapılan düzenleme ile kişi iki farklı suçtan cezalandırılacaktır. Söz konusu değişiklik yayım tarihinde yani 12.03.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 52. Maddesinde düzenlenen adli para cezasının gün karşılığı olarak belirlenen miktarında değişikliğe gidilmiştir. Suç tarihi kriter olarak alınmış olup 01.06.2024 itibariyle işlenecek suçlarda 100-500 TL’lik miktarlar bu tarihten önce işlenecek suçlarda ise 20-100 TL’lik miktarlar uygulanacaktır. Söz konusu değişiklik, 01.06.2024 itibariyle yürürlüğe girecektir.
• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 75. Maddesinde düzenlenen önödeme günlük miktarı 360 TL’den 100 TL’ye çıkarılmıştır. 01.06.2024 tarihinden önce işlenecek suçlarda ise 30 TL uygulanmaya devam edecektir. Söz konusu değişiklik, 01.06.2024 itibariyle yürürlüğe girecektir.

5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yapılan değişiklikle koruma tedbirleri nedeniyle tazminat istemlerinin kapsamı genişletilmiştir. Eklenen madde ile konutu terk etmemek veya uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla hastaneye yatmak dahil olmak üzere tedavi veya muayene tedbirlerine tabi olmak ve bunları kabul etme şeklindeki adli kontrol yükümlülükleri ilgili kişiye uygulandıktan sonra haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilen kişilerin, tazminat isteminde bulunabilmelerine imkân tanınmıştır. Söz konusu değişiklik, 01.06.2024 itibariyle yürürlüğe girecektir.
• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yapılan değişikliklerle beraber Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kurumunun düzenlendiği CMK m.231’de bazı değişiklikler yapılmıştır. Bilindiği üzere Anayasa Mahkemesi tarafından ilgili kanun maddesi iptal edilmiştir. Ancak kanun koyucu bu iptal kararına rağmen HAGB kurumunda değişiklikler yapan kanun maddelerini kabul etmiştir. Bu değişiklikler Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için sanığın rıza göstermesi gerekliliği kaldırılmış, karar karşı istinaf yoluna başvurulabileceği düzenlenmiş, HAGB kararının ilk derece mahkemesi sıfatıyla bölge adliye mahkemesi veya yargıtay tarafından verilmesi halinde temyiz yoluna gidilebileceği düzenlenmiştir. HAGB’yle ilgili yapılan değişiklikler, 01.06.2024 ve sonrasında verilen kararlar açısından uygulanacaktır. Söz konusu değişiklik yayım tarihinde yani 12.03.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 247’nci maddesi yeniden düzenlenmiştir. Yapılan düzenleme ile daha önce sorgusu yapılmamış kaçak sanık hakkında ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilemeyeceği düzenlenmiştir. Söz konusu değişiklik yayım tarihinde yani 12.03.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 252’nci maddesinde yapılan değişiklikle Basit yargılama usulünde itiraz üzerine dosyanın, o yerde birden fazla asliye ceza mahkemesi bulunması halinde tevzi kriterlerine göre belirlenen asliye ceza mahkemesine gönderileceği, tek asliye ceza mahkemesinin bulunduğu yerlerde ise, aynı mahkemede yetkili başka bir hakim varsa bu hakim tarafından; aksi halde adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonu başkanınca görevlendirilen hakim tarafından dosyanın incelenerek duruşma açılacağı ve genel hükümlere göre yargılamaya devam olunacağı düzenlenmiştir. Söz konusu değişiklik, 01.06.2024 itibariyle yürürlüğe girecektir.
• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda istinaf ve temyiz süreleri tebliğden itibaren iki hafta olarak belirlenmiştir. Söz konusu değişiklik, 01.06.2024 itibariyle yürürlüğe girecektir.
• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda yer alan İstinaf Kesinlik Sınırı 3.000,00 TL’den 15.000,00 TL’ye çıkarılmıştır. Söz konusu değişiklik, 01.06.2024 itibariyle yürürlüğe girecektir.

6384 Sayılı Tazminat Komisyonunun Görevleri ile Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Kanun’ da Yapılan Değişiklikler

• 6384 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin başlığı “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurmuş olanların Komisyona yapacağı müracaatın şekli ve süresi” şeklinde değiştirilmiş, maddeye dördüncü fıkrasından sonra gelmek üzere ‘’Müracaat, elektronik ortamda da yapılabilir. Müracaatların elektronik ortamda yapılmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenir’’ fıkrası eklenmiş ve diğer fıkra buna göre teselsül ettirilmiştir.
• 6384 Sayılı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanunun 5. Maddesinden sonra gelmek üzere eklenen maddeler ile yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı iddiasıyla 6384 sayılı Kanun kapsamında komisyona yapılacak müracaat, soruşturma, kovuşturma veya yargılama sürecinde ve en geç bunların kesin bir kararla sonuçlandığının öğrenilmesinden itibaren bir ay içinde yapılacaktır.
• Ceza hukuku kapsamındaki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukuku kapsamındaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı iddiasıyla manevi tazminat ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 142. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca koruma tedbirleri nedeniyle oluşan maddi ve manevi her türlü zararın tazmini istemleri ilgili Kanun kapsamına alınmıştı
• Ceza hukuku kapsamındaki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukuku kapsamındaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı iddiasıyla manevi tazminat istemleri bakımından usul ve esaslar belirlenmiştir.
• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurmuş olanların Tazminat Komisyonuna yapacağı müracaat bakımından müracaatın elektronik ortamda da yapılabilmesine imkân tanınmıştır.

Söz konusu değişiklikler Kanunun yayım tarihinde yani 12.03.2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.

6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• KVKK’nın “Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenme Şartlarını” düzenleyen 6. maddesinin ikinci fıkrası değiştirilmiş üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. Bu düzenleme ile özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları genişletilmiştir.
• KVKK’nın “Kişisel Verilerin Yurt Dışına Aktarılması” başlıklı 9. maddesi değiştirilmiştir. Böylelikle kişisel verilerin yurt dışı aktarımları konusunda alternatif bir rejim oluşturulmuştur.
• Yurt dışına veri aktarımı için açık rıza artık bir genel sebep olmaktan çıkartılmıştır.
• Kurulca verilen idari para cezalarına karşı, sulh ceza mahkemeleri yerine idare mahkemelerinde dava açılabileceği yönünde değişiklik olmuştur.
• KVKK’nın “Kabahatler” başlıklı 18. maddesi değiştirilmiştir, böylelikle Kişisel Verilerin yurt dışına aktarılmasına ilişkin standart sözleşmeleri 5 iş günü içerisinde KVK Kuruluna bildirmeme durumu yeni bir kabahat olarak düzenlenmiştir.

Söz konusu değişiklikler, 01.06.2024 itibariyle yürürlüğe girecektir. Ancak, 6698 sayılı Kanunun kişisel verilerin yurt dışına aktarılmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen 9 uncu maddesinin mevcut birinci fıkrası, maddenin değiştirilen haliyle birlikte 01.09.2024 tarihine kadar uygulanmaya devam edecektir.

7499 sayılı “Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” un tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.